Vua Lý Thần Tông qua tư liệu Mộc bản Triều Nguyễn

Lý Thần Tông (1116 - 1138), là vị Hoàng đế thứ năm của triều đại nhà Lý nước Đại Việt. Ông trị vì từ năm 1128 đến khi qua đời năm 1138.

Mộc bản sách Đại Việt sử ký toàn thư, quyển 3, mặt khắc 28 ghi chép về thân thế của vua Lý Thần Tông: “Thần Tông hoàng đế: húy Dương Hoán, cháu gọi Thánh Tông bằng ông, cháu gọi Nhân Tông bằng bác, con của Sùng Hiền hầu, do phu nhân họ Đỗ sinh ra. Khi mới lên 2 tuổi, được nuôi trong cung, lập làm Hoàng thái tử”. Ông là vị vua duy nhất của nhà Lý được kế vị ngai vàng không phải do cha truyền cho. Do vua Lý Nhân Tông không có con trai nên mới đón ông vào cung nhận làm con nuôi và lập làm thái tử.

Sau khi vua Lý Nhân Tông băng hà, cuối tháng 12 năm Đinh Mùi (năm 1127), thái tử Lý Dương Hoán lên ngôi kế vị. Nhận xét về vua Lý Thần Tông, sách Đại Việt sử ký toàn thư viết: “Vua khi mới lên ngôi hãy còn trẻ dại, đến khi lớn lên, tư chất thông minh, độ lượng nên việc sửa sang chính sự, dùng người hiền tài, thủy chung điều chỉnh, không gì sai lệch” (theo quyển 3, mặt khắc 28 Mộc bản sách Đại Việt sử ký toàn thư).

Dù lên ngôi khi mới 11 tuổi, Lý Thần Tông đã tin dùng những người phụ chính như Trương Bá Ngọc, Dương Anh Nhị, Lý Công Bình…, thực hiện chính sách cai trị khoan dung và duy trì sự ổn định của Đại Việt. Vua Lý Thần Tông khuyến khích phát triển nông nghiệp, thực hiện chính sách “ngụ binh ư nông”, cho binh lính đổi phiên, cứ lần lượt 6 tháng một được về làm ruộng, do vậy nhân dân no đủ, an cư lạc nghiệp. Thời kỳ Lý Thần Tông còn chứng kiến việc Đại Việt đánh bại các cuộc xâm lược của Chân Lạp và Chiêm Thành. Tháng 8 năm 1132, quân Chân Lạp và Chiêm Thành vào cướp phá Nghệ An. Thần Tông sai quan Thái úy Dương Anh Nhị đánh thắng được quân hai nước. Sang năm 1134, hai nước phải đến tiến cống. Tháng 9 năm 1136, tướng Chân Lạp là Tô Phá Lăng lại mang quân vào cướp phá Nghệ An. Thần Tông sai quan Thái phó là Lý Công Bình đi đánh bại quân Chân Lạp (1).

Ông làm Vua đến cuối tháng 9 năm Mậu Ngọ (1138), lâm bệnh rồi mất, thọ 23 tuổi, là vị vua nhà Lý mất sớm nhất, có tuổi thọ ngắn nhất và về thời gian trị vì, nếu không kể nữ hoàng Chiêu Thánh (Lý Chiêu Hoàng) thì Lý Thần Tông là vị vua nhà Lý ở ngôi ngắn nhất. Mộc bản sách Đại Việt sử ký toàn thư, quyển 3, mặt khắc 28 có ghi: “Nhân Tông băng, bèn lên ngôi báu. Ở ngôi 10 năm, thọ 23 tuổi, băng ở điện Vĩnh Quang”.

Mộc bản sách Đại Việt sử ký toàn thư, quyển 3, mặt khắc 28 - Vua Lý Thần Tông

Các tập thể, cá nhân có nhu cầu nghiên cứu, thăm quan khối tư liệu Mộc bản triều Nguyễn về vua Lý Thần Tông, liên hệ Trung tâm Lưu trữ lịch sử trực thuộc Sở Nội vụ, đường Lê Hồng Phong, phường Kinh Bắc, thành phố Bắc Ninh (Số điện thoại liên hệ: 0222.3.854.577) để được phục vụ thuyết minh, hướng dẫn tận tình, chu đáo vào các ngày từ thứ 2 đến thứ 6 trong tuần.

Tài liệu tham khảo:

(1):  Đại Việt sử lược, quyển 3.